Dalvíkurskjálftinn 2. júní 1934

Þann 2. júní 1934 reið mikill jarðskjálfti yfir Dalvík og nærsveitir. Talið er að skjálftinn hafi verið um 6,3 á richter og að upptök hans hafi verið undir hafsbotninum rétt utan við Dalvík. 

Gríðarlegar skemmdir urðu á húsum og mannvirkjum á Dalvík og nágrenni og má segja að í þorpinu hafi nánast hvert einasta hús stórskemmst eða eyðilagst í hamförunum. Þykir ganga kraftaverki næst að ekki urðu slys á fólki í þessum mestu náttúruhamförum sem orðið hafa á sögulegri tíð hér um slóðir. Nokkrir snarpir eftirskjálftar fylgdu aðalskjálftanum og létu margir íbúar þorpsins fyrir berast í tjöldum fram eftir sumri bæði af ótta við eftirskjálfta og vegna þess að húsnæði var óíbúðarhæft. Stjórnvöld í landinu brugðust skjótt við með að meta og bæta skaðann og var í kjölfarið byggður fjöldi rammgerðra steinhúsa sem nú mynda kjarna Dalvíkurbæjar.

Dalvíkurskjálftanum eru gerð ítarleg skil í Sögu Dalvíkur og er þar að finna ýmsar frásagnir þeirra sem upplifðu skjálftann. Þar er meðal annars frásögn Petrínu Jónsdóttur þá búsettri í Lambhaga. Dagana fyrir skjálftann dreymdi hana undarlega drauma. Þar sem hún var að því komin að eiga barn túlkaði hún draumana svo að eitthvað myndi koma fyrir annað hvort sig eða barnið og var búin að gera ráðstafanir þess  vegna. Annað koma á daginn. Aðfaranótt 2. júní er ljósmóðir sótt, Albína Bergsdóttir, til að aðstoða við fæðinguna, en Petrína var þá komin með fæðingarhríðir. Petrína var mjög kvíðin vegna þeirra drauma sem hana hafði dreymt og varð ekki rórri þegar ljóst var að læknirinn væri upptekinn yfir sjúklingi og gæti ekki komið og sinnt henni. Allt gekk þó vel og litlu fyrir hádegi fæðist stúlka. Ljósmóðirin er svo að sinna sængurkonunni þegar ósköpin dynja yfir. ,,Allt lauslegt datt af veggjum. Ofan í rúm sængurkonunnar, sem var upp við steinvegg, féll skápur: hana sakaði þó ekki. Mulningssalli úr lofti og veggjum barst um allt herbergið, rigndi yfir rúmið. Skyndilega klofnaði einn veggurinn því nær frá. Hávaðinn var ærandi. Petrína bað Albínu bjarga barninu. Þegar hún ætlaði út, stóð hurðin á sér. Hún kallaði þó út og bað nærstadda menn koma til hjálpar. Í því bar Sigurð (eiginmaður Petrínu) að. Kvað hann norðurstafn hússins hruninn, reykháfinn falinn, suðurstafn héngi uppi, en gæti farið sömu leið, hvenær sem væri. Petrína var borin út í undirsænginni, en Albína greip hvítvoðunginn, vafði í sæng og bar heim í Nýjabæ. „ Móður og barni heilsaðist vel í framhaldinu og fékk barnið nafnið Sigurveig. Það er gaman að segja frá því að í tilefni 80 ára afmælis síns og til að minnast skjálftans hélt Sigurveig myndlistasýningu í Bergi menningarhús sem opnaði 2. júní og stóð yfir fram í byrjun júlí.

Jarðskjálftans minnst

Í byrjun júní þessa árs voru liðin 80 ár frá skjálftanum. Af því tilefni tóku sig saman byggðasafnið Hvoll og Héraðsskjalasafn Svarfdæla og unnu sýningu um skjálftann. Fyrir utan Hvol hefur nú risið tjald eins og þau tjöld sem reist voru eftir skjálftann og urðu griðarstaður margra íbúa. Þar má sjá aðbúnað þeirra sem létu fyrir berast í tjöldnunum. Innandyra á Hvoli má svo sjá innsetningu um jarðskjálftann og ljósmyndasýningu á sjónvarpsskjá. Upplýsingar um skjálftann eru einnig aðgengilegar á snertiskjá safnsins. Á Héraðsskjalasafni Svarfdæla má sjá líkan af Dalvík 1934 ásamt nýju skýringakorti. Þar er einnig ljósmyndasýningu af húsum eftir jarðskjálftann varpað upp á vegg.

Á Sunnuhvolstúninu

Laxamýri

Steinsstaðir